Vandaag de bevrijdingstocht in Dordrecht.
Maar geen bevrijding zonder de dodenherdenking op 4 mei. Sinds 2019 kon dat in Roosendaal weer bij het monument aan de Parklaan.
Om kwart voor acht sprak burgemeester Han van Midden de belangstellende toe. De tekst is aan het einde van dit verslag toegevoegd.
Later werd er 2 minuten stilte in acht genomen, het Wilhelmus gespeeld , gedanst en bloemen weggelegd. Als laatste kon iedereen langst het monument lopen.
En toen werd het Bevrijdingsdag Bevrijdingsdag met een donker randje. Want in Oekraïne heerst op dit moment oorlog
Oorlog in ons eigen continent wie had dat ooit kunnen denken in de 21e eeuw. Hebben we dan niets geleerd van het verleden .
Ik haalde mijn broer op de reden richting Dordrecht. Het was mede door de corona crisis al een aantal jaar geleden dat wij in Dordrecht hebben gewandeld op 5 mei. Nadat we hadden ingeschreven konden we starten. Al snel moesten wij afscheid nemen van de 15 km. Wij moeten namelijk een extra lusje lopen die ons al snel bracht bij de Amalia brug.
Genoemd naar onze kroonprinses. We liepen langs een haventje met boter en kwamen daarna al snel bij een brug aan.
Toen wij vorige keer in Dordrecht liepen naderde wij de brug van de andere kant en zowaar hij was even afdoen wederom gesloten.
Mede wandelaars wezen ons op de poppen aan de overkant. Waar zijn de poppen? Toen bleek pas toen we goed kijken dat in het brugwachters huisje inderdaad twee poppen stonden.
Na een minuut of vijf gewacht te hebben ging de brug open en liepen we langs de andere kant van het water weer terug. Als snel bleek dat wij nog extra lusje hadden gelopen en kwam de 15 km weer bij ons.
We liepen een andere richting van Dordrecht uit en zagen op het dak gras.
Dit hadden wij al meer gezien in Dordrecht maar het blijft toch een beetje apart.
We liepen langzaam richting Stadspolders wijk in Dordrecht.
Hier is ook een NS station.
We liepen onder het station door via een tunneltje en ik fotografeerde ook nog even het spoor.
We liepen nu langs wat groen en kwamen ook dit schaap en deze eenden tegen.
Toen we weer in een wijk van Dordrecht terecht kwamen hingen de vlaggen voor Bevrijdingsdag in grote getale buiten.
En ook zagen we dit kleine kanonnetje als snel hadden we de rust bereikt we hadden ongeveer al 9 km gewandeld.
Dus even rusten wat drinken en een sanitaire stop.
Over eens begrepen we dat dit rustpunt al 20 jaar beschikbaar werd gesteld door de familie Bijl. Waarvoor uiteraard dank.
Na de rust liepen we verder en kwamen al snel in een parkje aan.
We zagen daar ook deze twee geitjes.
We zagen ook dit gebouw en vroegen ons af wat het was. Het is het sportcentrum in Dordrecht bleek later.
We hadden al zo’n vermoeden.
We liepen weer door een tunneltje onder het spoor door.
Als snel waren we op een begraafplaats met oorlogsgraven van het gemenebest.
Hier was ook het Nederlands Indisch monument voor de oorlogsslachtoffers.
Dit was wat mij betreft een vernieuwing in de wandeling hier was ik nog nooit langs gelopen.
Uiteraard heb ik ook hier een aantal foto’s gemaakt en later kwamen ook langs graven van andere oorlogsslachtoffers.
Vele bleek ook al in het begin van de oorlog gesneuveld te zijn.
Nadat we deze begraafplaats weer hadden verlaten liepen we langzaam richting de rust..
Wederom onder het spoor door.
En door een parkje. Dordrecht blijkt vaak best afwisselend te zijn in stukken waar je wandelt en dat is voor de wandelaar best prettig.
Nog even een paar eenden op de foto zetten en ook hier constateren dat er wederom een aantal vlaggen buiten hingen.
Daarna waren we voor de tweede keer bij de rust aangekomen. Bijna 16 kilometer gewandeld. Dus weer even tijd van rust moment.
Na ongeveer een kwartiertje liepen we gewoon verder en gingen een andere gedeelte van Dordrecht in.
Onder viaduct door kwamen we langs het stadion van FC Dordrecht langzaam maar zeker liepen we richting het water de Merwede.
FC Dordrecht stadionMaar voordat we dat waren moest ook even deze mooie molen op de foto.
Nog steeds hingen er Nederlandse vlaggen aan de huizen maar ook deze vlag van Feyenoord viel ons op.
Feyenoord kon zich namelijk later deze dag plaatsen voor de finale van de Conference League Cup. Hiervoor moesten ze alleen maar gelijk spelen.
En na een spannende wedstrijd bleek later ook dat het ging lukken. Blijf 0-0 zodat de 2-1 waarmee Feyenoord thuis had gewonnen voldoende was.
Al snel kwamen we bij de Merwede waar hele mooie foto’s konden worden gemaakt.
Even lekker genieten van het uitzicht en ineens kwamen we langst deze mooie poort met oude emblemen op de muren.
Uiteraard moest hier ook foto van gemaakt worden.
Daarna besloten we even weer rust moment te nemen langs het water wat er nu ongeveer 20 à 21 km op zitten.
Even lekker genieten van het uitzicht.
We zagen ook de watertaxi die van Dordrecht naar Rotterdam vaart voorbij komen.
En ook deze waterrecreanten waren aan het genieten van het mooie weer.
Na een kwartiertje besloten we verder te gaan.
Nog een stukje langs de Merwede en de bootjes die in de haven lagen.
We liepen een straatje verkeerd maar we waren al snel terug op de route deze brug stond open maar gelukkig hoefde wij daar niet overheen.
Wel zagen we nog wat brokstukken van een vliegtuig.
In de verte zagen we nog de kerk van Dordrecht.
En deze grote vlag hing ook aan het huis ter gelegenheid van bevrijdingsdag.
Nadat we weer iets verder waren gelopen zagen we dit beeld.
We vroegen ons af wie dit was en kijk even op de beschrijving. Nou ja beschrijving het stond met grote letters het was Willem van Oranje die in 1584 is vermoord door Balthasar Gerard. De vader des vaderlands waarop het Wilhelmus ook is gebaseerd.
Nadat ik nog wat foto’s heb gemaakt en wat specifieke gebouwen ...
... gingen we weer een park in.
Daarna kwamen we langst de oorlogsmonumenten. Eén van het monument stond in het parkje het andere monument stand aan de overkant.
De overkant die we echter moeilijk konden bereiken.
Want de verkeerslichten blijven op rood staan.
Niet alleen van ons maar eigenlijk van iedereen. Het hele verkeer stond stil. Op een gegeven moment besloten aantal wandelaars toch maar over te steken. En wij volgende.
Na ongeveer 2 minuten leek alles weer in orde te zijn en begon ook de auto’s weer te rijden op het kruispunt.
Hoe waren bij het monument aangekomen waar vele kransen en bloemen lagen.
Dit alles voor iedereen die was gevallen tijdens of bij conflicten na de Tweede Wereldoorlog.
We liepen verder en kruisten eigenlijk weer andere wandelaars. Wij hadden hier ook eerder gelopen.
De finish past nu niet meer ver weg nog een 1,5 km te gaan. En ongeveer zes uur bereikt ook dat wij ook daadwerkelijk de finish.
We dronken nog wat en ik nam nog een broodje kroket. Daarna rijden we weer richting Roosendaal om uitrusten van deze mooie wandeling. Zaterdag willen we waarschijnlijk in Goirle gaan lopen tijden Walk4Gijsje.
Toespraak burgemeester Han van Midden tijdens de dodenherdenking van 4 mei 2022.
Dit is een stad van zachtmoedigheid. De enige vrouw van steen in Roosendaal die ik ken, staat achter mij. Zij is gebeiteld uit Franse kalksteen, wat haar ook zachter en poreuzer maakt. Het is een kunstwerk van beeldhouwer Han Wezelaar. Met de titel Bevrijding onderstreepte hij de wil om zonder ketenen te leven. De vrouw knielt nog, alsof ze na jaren van onderdrukking moet wennen aan de herovering van vrijheid. Maar het lukt haar om uit de beklemming los te breken. Met opgeheven hoofd, terwijl haar ogen licht en lucht zoeken.
Af en toe beweegt de vrouw, in de stilste uren van de nacht. Altijd ongezien, want ze wil geen opwinding veroorzaken – die is er al genoeg in de wereld. Ook afgelopen nacht boog ze haar hoofd en keek ze naar de drie plaquettes op de grond naast haar. Zij vermelden de namen die in het geheugen van de stad gekrast staan : 194 oorlogsslachtoffers uit Roosendaal, onder wie vier Joodse inwoners en negen omgekomenen in Nederlands-Indië. Achter hun namen ritselen verhalen over oorlog, angst en moed. Over onschuld, trouw en verraad. Over uitsluiting, verzet en vrijheid.
Het zijn vooral namen van mannen die we lezen. Het zou ongewild de suggestie kunnen wekken dat oorlogen milder zijn voor vrouwen. Dat is een misverstand. Want de dood klopte op deuren, die vrouwen nietsvermoedend openden in de gastvrijheid die bij Brabant hoort. Het waren vrouwen die een onheilsbericht over hun man of zoon kregen. Hun arrestatie, tewerkstelling of overlijden. Tegelijkertijd waren vrouwen degenen die huis, haard en hoop op betere tijden koesterden, om zo het moreel hoog te houden. En nog iets, meer dan een voetnoot: de slagvaardigheid van het verzet in West-Brabant was mede aan hand- en spandiensten van vrouwen te danken.
Angst? Dat hadden ze ook. Angst heeft geen vaste woon- of verblijfplaats, maar logeert het liefst in een moederhart. Want ook dat is oorlog: je kind voor gruwelen willen behoeden, maar niet weten of dat zal lukken. Al tientallen generaties moeders hebben elkaar geleerd om waakzaam te blijven, zelfs in tijden van vrede. Want na elke oorlog klinkt de verzuchting ‘Nooit meer!’, tot de mens opnieuw struikelt over historische hardleersheid.
Zij kent de verhalen van vrouwen in oorlogstijd. Zoals dat van de zussen Carina en Diny Schils, die ondergedoken zaten in de kelder van het Tongerlohuys. Of het verhaal van Toos van Haperen uit de Burgerhoutsestraat, die onder haar kleding wapens en munitie voor het verzet smokkelde.
Zij hoort alles. Zoals het verhaal van de vrouw die we T. zullen noemen. Al in de eerste dagen van de oorlog weet ze dat haar geluk aan diggelen zal gaan. Haar man wordt opgeroepen om tegen de vijand te vechten, ook al is de overmacht groot. In de verte hoort ze explosies. T. besluit om te vluchten, met haar moeder van 71 en dochter van twaalf. Ze heeft een uitstekende reden, vindt ook haar man. ‘Ga maar’, zegt hij.
Op hun vluchtweg krijgen ze onderdak bij kennissen, maar uit angst voor raketaanvallen slapen ze regelmatig ’s nachts in de kelder. Ze doen geen oog dicht. Het luchtalarm loeit vaak zo hard dat zelfs de maan zich verontschuldigend achter de wolken verstopt.
Een week later weet ze met haar moeder en dochter het land uit te komen. Urenlang zitten ze op de grond in een volgepropte trein. Enkele reis, onbestemdheid, tweede klas. Onderweg denkt ze aan alles wat ze achter heeft moeten laten. Haar lief, de landschappen, de lente die in de lucht hangt. Na omzwervingen en nieuwe reizen komt ze op haar eindbestemming. Weg van de oorlog. Ze leest vrede en vrijheid in vreemde ogen. Vluchten hoeft niet meer.
Op een woensdagavond zet ze haar raam open. Ze ruikt de lente, loopt de stad in. In de verte ziet ze een samenkomst van mensen. Nieuwsgierig loopt ze erheen. De menigte staat bij een beeldhouwwerk.
Ze kijkt ernaar. Ze kijkt naar een vrouw die in vrijheid wil leven. Ze kijkt naar zichzelf.
[Dan loopt Tatyana naar de burgmeester, gaat naast hem staan, bij de microfoon. Vanaf hier volgt een dialoog. Tatyana spreekt de Engelse zinnen in het Oekraïens uit, de burgemeester herhaalt haar zinnen in het Nederlands.]
Tatyana:
I’m Tatyana from Charkiv in Ukraine. I traveled 2.521 kilometres to see a statue of a woman in freedom in Roosendaal.
Burgemeester:
Ik ben Tatyana uit Chárkiv in Oekraïne. Ik reisde 2.521 kilometer om in Roosendaal een beeld van een vrouw in vrijheid te zien.
Tatyana:
This is a free city in a free country, thanks to the sacrifices of so many people.
Burgemeester:
Dit is een vrije stad in een vrij land dankzij de offers van zovelen.
Tatyana:
She’s made of soft limestone, but sturdy enough to keep warning us for lack of freedom and injustice.
Burgemeester:
Zij is van zachte kalksteen, maar sterk genoeg om ons blijvend te waarschuwen voor onvrijheid en onrechtvaardigheid.
Tatyana:
Stay vigilant, because freedom is absolutely not self-evident!
Burgemeester:
Blijf waakzaam, want vrijheid is absoluut niet vanzelfsprekend!
Ook niet in de 21ste eeuw.
Dat leert het verhaal van Tatyana.
Laten we breken met historische hardleersheid.
Tatyana:
May the good prevail, forever.
Burgemeester:
Moge het goede voor eeuwig overwinnen.
------------------------------------------------------------------------------------------------
Vergeet mijn gastenboek niet.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten